Opšti opis

Fazan Phasianus colchicus, ili običan fazan, je široko rastprostranjena ptica iz reda koka. Fazan potiče iz Srednje Azije, ali je još u vreme antičkog Rima prenet u Evropu. Ova ptica naseljava pretežno šumarke, livade, predele oko rečne obale, polja i njive na kojima se hrani.

Stanište

Uobičajeni fazani zauzimaju livade i poljoprivredno zemljište kao staništa. Oni vole relativno otvoren prostor koji su pod travom I usevima, mada se mogu naći u staništima sa gustom travom, živim ogradama, močvarama, ili žbunjem kao zaklon. Oni su generalisti koji zauzimaju širok spektar tipova staništa osim područja sa gustim prašumama, alpskim šumama, ili veoma suva mesta. Ova fleksibilnost je prikazana u njihovom uspešnom uvodu na tropska staništa na Havajima gde samo obilne padaviname i visoke visine predstavljaju najveće ograničenje staništa. Otvorena vodena površina nije uslov za ovu vrstu, ali većina populacije se nalazi na područjima gde je voda prisutna. Ako žive na sušnom staništu, fazani nadoknadjuju nedostatak vode rosom, insektima ili sočnom vegetacijom.

Fazani obično naseljavaju poljoprivredne površine, ali je njihovo kretanje ka velikim obradivim površinama je štetno. Širenjem obradivog zemljišta uključuje gubitak ivica staništa, uklanjanje žbunja, isušivanje močvara i komercijalni razvoj, kao I upotreba pesticida. Ovo dovodi do smanjenja površine prirodnog staništa fazana, kao i smanjenje vodenih površina.

Izgled

Mužjak fazana ili petao je dugačak 50-90 santimetara (sa sve repom) i poseduje dugačak rep, koji nekada može da iznosi polovinu od ukupne dužine. Njegovo perije je pretežno zlatne do zlatno crvenkaste boje, dok je glava zeleno - plava. Oko očiju se nalaze pera crvene boje, (ober) a oko vrata se kod nekih podvrsta, nalazi beli prsten. Ženka fazana ili koka je manja i sive je boje. Obično na jednog mužjaka dolazi 5-6 ženki,fazanki jer se mužjaci love. Gnezde se na zemlji u periodu od aprila do juna. Period inkubacije jaja traje 23-28 dana. Međutim većina fazana se uzgaja u fazanerijama, a uoči sezone lova se pustaju. Fazani lete na kratkim distancama, ali mogu i da brzo trče po zemlji.

Poplašeni fazan poleće:

Ishrana

Fazani se hrane hranom biljnog porekla kao što su vrhovi žitarica, detelina, pupovi, bobice, semenkama i plodovima drveća i grmlja, zrnima mahunarki, semenkama žitarica i kukuruza, kao i životinjskom hranom insektima, crvima, malim žabama, puževima, gušterima, mladim poljskim miševima i drugim sitnim kičmenjacima. Uz hranu uzimaju i sitne kamenčiće koji u stomaku služe za mlevenje hrane.

Razmnožavanje

Zbog sposobnosti da se prilagodi i da se razmnožava gde god su ga naselili, fazan je postao jedna od najpoznatijih ptica na svetu. Prirodna staništa fazana su vrlo raznolika, pa ih nalazimo od nizijskih šuma i sušnih ravnica, pa sve do visokoplaninskih šuma i visoravni. Naseljava skoro sva lovišta u Srbiji.

Već s početka proleća počinju ljute borbe gde pršti perije. Te borbe se vode kako, oko teritorije tako I oko prisvajanja većeg broja ženki

Parenje fazana počinje sredinom marta, pa do kraja aprila. Pošto se svadbeno obukao i zauzeo tertoriju, počinje sa pevanjen I prizivanjem ženki. Tako da može da okupi oko sebe I po 10 koka.

U vreme parenja crveni ober na glavi je znatno veći I opušteniji. Pojavljuju se I izdvojena pera koja izgledaju kao uši. U to vreme je najmanje plašljiv, a kretanje mu je gordo I ponosno.

 Spadaju u poligamne ptice pare se sa više ženki I ne vezuju se za njih. Koka u proseku snese 8-12 jaja na kojima, u ranije pripremljenom gnezdu na zemlji, lezi četiri nedelje. Fazančići se izležu u izuzetno visokom procentu i osamostaljuju nakon deset nedelja. Ovo je vrsta kojoj se populacija redukuje na mnogo načina, počevši od nepovoljnih vremenskih uslova, preko intenzivnog uzgoja kultura i korišćenja pesticida, do prirodnih neprijatelja kao što su razne dlakave i pernate grabljivice. Česta je pojava da nakon uništenja gnezda ženka opet snese jaja stim što je to u ovom slučaju dosta manje 6 -7 jaja te ih tako vidjamo kao male, kasnim delom godine. Mladi pilići prate majku čija je ona zaštita, veoma su brzi , a prioda ih je obdarila bojama I šarama koje se savršeno uklapaju u sve sredine. Kada se sakriju jako teško ih je uočiti.

 Pilići fazana su izuzetno brzi, I teško uočljivi kada se sakriju. Nnjihova mimikrija, kao I odraslih ptica izvanredna.Osetljivi su kada su mokri nakon kiše te Ih majka tada brže bolje skupla pod sebe I svojom toplinom suši.

Neprijatelji

Prirodni neprijatelji fazana su lisica, mačke, jastreb, za mlade još i lasica, soko i tvor.

Svrake, pacovi, ježevi i divlje svinje pljačkaju gnezda.U toku leta, polja u kojima fazan boravi, pružaju dovoljnu kamuflažu, dok u zimskom periodu ostaje na nemilost svojih brojnih neprijatelja. Smanjenjem životnog prostora fazana, njihov broj se u našim krajevima smanjuje, zbog čega se provodi sistematsko naseljavanje ovih ptica.U narodu su poznata imena fazan za mužjaka i fazanka za ženku. Fazan se lovi psima ptičarima pretragom terena. Prema Zakonu o lovstvu za odstrel sitne divljači pa samim tim I fazana koriste se puške sačmarice. Za odstrel fazana najčešća krupnoća sačme 3,0 - 3,5mm. U nekim lovištima se love I mužjak I ženka, dok u nekim samo mužjaci. Na kraju lovnog dana lovci rasporedjuju svoj ulov ,tako da svako ima po jednog fazana.

Lov

Lov fazana iz prirode je od 01.10 – 31,01

Na delovima terena u lovištu koji su odvojeni kao poligoni, mogu se pustati I loviti tokom cele godine

Psi su ovom lovu desna ruka svakome lovcu. Bez njih ovaj lov ne bi bio dovoljno lep. Uz njihovu pomoć mnogo lakše nalazimo divljač na teškom terenu, a pri tome i uživamo u njihovom radu. Nakon što oseti miris, pas kao opijen staje u pravcu divljači. Taj položaj nazivamo markom. Kada dva ili više pasa takodje stanu u istom momentu oko iste divljači, (kao na slici ) ovu pojavu nazivamo sekundiranjem . Njegov zadatak je da pronadje divljač, da odstreljenu divljač donese sedne I preda lovcu na komandu pusti. Lovci vole kada odsreljena ptica ima veliki I šiljat peti prst, koji se još I nazivaju mamuze. Što su duži I šiljatiji to mu se više pridaje na starosti a samim tim I vremenom provedenim u divljini. Stoga je I čest komentar; pravi divljak.

Korisćen deo materijala:

Gornje podunavlje

DOBAR POGLED

Pripremio: Dragan Pešić dip ing šumarstva